วัดท้องคุ้งเป็นวัดโบราณที่สร้างมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา แต่กลายเป็นวัดร้างไปเมื่อพม่ายกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาจนถึง พ.ศ. 2325 ชาวมอญจากเกาะปิ้น เมืองเมาะลำเลิง ที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารในพระราชอาณาจักรไทย ได้มาปฏิสังขรณ์วัดนี้และตั้งชุมชนอยู่ใกล้วัด ตั้งชื่อวัดว่า วัดเกาะปิ้น หรือ เภี้ยะเก้าฮ์ปิ้น ในภาษามอญ มีพระเถระจากเมืองมอญมาอยู่ประจำที่วัดนี้มาโดยตลอด จนในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีการบูรณะวัดครั้งใหญ่ เจ้าสัวฉิมเป็นผู้ดำเนินการบูรณะ ชื่อไทยตามปรากฎในหนังสือทำเนียบคณะสงฆ์ กระทรวงธรรมการพิมพ์เมื่อ ร.ศ. 123 (พ.ศ. 2448) เรียก วัดบ้านแหลมกลาง[1] ภายหลังเปลี่ยนชื่อมาเป็น "วัดท้องคุ้ง" บ้างว่าเจ้าสัวฉิมผู้บูรณะมีภรรยาชื่อ "คุ้ง" จึงใช้ชื่อนี้ บ้างว่าเปลี่ยนชื่อวัดเนื่องจากมีชื่อบ้านแหลมหลายวัด วัดได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542[2]